Benim şahsi fikrim okuduklarıma ve araştırdıklarıma dayanarak Osmanlı İmparatorluğu’nun Temelini Söğütte atıldığı ve Osman beyin yanında bulunan Manevi büyük Şeyh Edebali ve düzenin bulunması, Mustafa Kemal’in yanında da Sivas Müftüsü Abdurrauf Efendinin , Arap Şeyh gibi bir çok manevi şahsiyetin Mustafa Kemal ve arkadaşlarının yanında olmaları yeni bir devletin yani Türkiye Cumhuriyeti Devletinin TEMELİNİN Sivas’da atıldığını göstermektedir.
Şimdi 4 Eylül 1919 Sivas kongresi hakkında ve kongre zamanında yaşanan birkaç anıyı anlatarak ne zorluklar çektiklerini hatırlatmak isterim.
“Manda ve himaye” fikrinin reddedildiği, ulusal kurtuluş mücadelesine ışık tutan kararların alındığı 108 gün boyunca Milli Mücadele ve Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı Sivas Kongresi 105 yaşında.
Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları tarafından 4 Eylül 1919’da gerçekleştirilen Sivas Kongresi’ne ev sahipliği yapan, “manda ve himaye” fikrinin reddedilerek ulusal bağımsızlık düşüncesinin benimsendiği, ulusal kurtuluş mücadelesine ışık tutacak kararların alındığı, 108 gün milli mücadelenin merkezi olan Sivas’ta, tarihi kongrenin 105. ci yıl dönümü KUTLU OLSUN.
Mustafa Kemal Paşa başkanlığında 4-11 Eylül 1919 tarihlerinde gerçekleştirilen Sivas Kongresi ile Mustafa Kemal Paşa’nın gençlik yıllarından beri düşündüğü ve seslendirdiği, Samsun’a çıktığı andan itibaren resmi yazışmalarında en önemli mesele olarak yer verdiği “milli egemenlik” ve “milli irade” kavramları devlet hayatına yansıtılmaya başladı. Halkın bütününü kapsayan ilk örgütsel faaliyet Sivas’ta gerçekleştirildi ve Sivas Kongresi, şekli ve içeriği itibarıyla adeta mili bir meclis işlevi gördü. Kongrede yeni seçilen üyelerin katılımla yurdun tamamını kapsayan Heyeti Temsil’ ye ülkenin kaderinde birinci derecede söz sahibi bir kurul halini aldı, ulusalhareketin meşru organları biçimlendirilmiş oldu.
Yedi günlük çalışmayla Sivas Kongresi, devletin önündeki engelleri ortadan kaldırarak halkı bir bütün halinde, çizdiği program doğrultusunda harekete geçirmeyi sağladı. Bu hareket, 9 Eylül 1922’de büyük bir zafere kapı açıp 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanıyla taçlandı.
Sivas Kongresi önemi :
Kurtuluş Savaşı öncesi son kongre olması bakımından önemlidir. Misak-ı Milli’nin kabulü, milli birlik ve beraberliğin sağlandığı ve gücün milli iradeden gelmesi gibi konular ortaya çıkmıştır.
Sivas Kongresi’nde alınan kararlardan önemli maddelerden bazılarını aşağıda belirtmeye ve günümüzde de dikkate alınması gerektiğini düşünüyorum.
Milletlerin kendi geleceğini bizzat kendilerinin tayin ettiği bu tarihi dönemde İstanbul Hükümeti’nin de milli iradeye bağlı olması zaruridir. Çünkü milli iradeye dayanmayan herhangi bir hükümetin keyfi kararlarına milletçe baş eğilmediği gibi, böyle kararların dışta da muteber olmadığı ve olamayacağı, şimdiye kadar geçen olaylarla ve sonuçlarla ortaya çıkmıştır. Böylece, milletin içinde bulunduğu sıkıntı ve endişeden kurtulmak çarelerine bizzat başvurmasına gerek kalmadan, İstanbul Hükümeti’nin milli meclisi hemen ve hiç zaman yitirmeden toplaması ve böylece milletin, memleketin geleceği üzerinde alacağı bütün kararları milli meclisin denetimine sunması mecburidir.
Vatan ve milletimizin maruz kaldığı zulüm ve elemler ile ve hepsi aynı amaç ve maksatla milli vicdandan doğan vatansever ve milli cemiyetlerin birleşmesinden oluşan genel topluluk, bu kez “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adını almıştır. Bu cemiyet her türlü particilik akımlarından ve şahsi ihtiraslardan uzaktır ve arınmıştır. Bütün Müslüman vatandaşlarımız bu Cemiyet’in tabii üyeleridir.
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin 4 Eylül 1919 tarihinde Sivas’ta toplanan Genel Kongresi tarafından, mukaddes maksadı takip ve genel teşkilatı idare etmek için bir Heyet-i Temsil’ iye seçilmiş ve köylerden il merkezlerine kadar bütün milli teşkilatlar takviye edilmiş ve birleştirilmiştir.
Sivas Kongresi’nin toplanması için gerekli hazırlıklar, Şarkî Anadolu Müdafaa‐i Hukuk Cemiyeti’nin Sivas Şube Başkanı Müftü Abdurrauf Efendi, Sivas eski mebusu Rasim Bey, Sivaslı çiftlik sahibi Emir Paşa, Kolordu Komutanı Albay Selâhattin Bey ile Dr. Albay İbrahim Tali (Öngören) Beyler tarafından yürütülmüştür. Kongre hazırlıkları devam ederken, Sivas halkı, bazı kişiler tarafından Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları aleyhine kışkırtılmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte bir grup Fransız askerinin Sivas’ta bulunması Vali Reşit Paşa’yı endişelendirmiş, şehrin işgal edileceği yönündeki kuşkularını Mustafa Kemal Paşa’ya bir telgrafla bildirmiştir. Hatta Reşit Paşa, kongrenin bir başka yerde toplanmasını istemiştir. İtilaf Devletleri ve Osmanlı hükümeti de kongreyi engellemek için çeşitli teşebbüslerde bulunmuş, gerek Elazığ Valisi Ali Galip gerekse Malatya Mutasarrıfı ve İngiliz binbaşısı aracılığıyla kongreyi engellemeye çalışmışlardır.
Sivas Kongresinde ve sonrasında da çok hizmetleri olan Sivas Ulu Cami Külliyesinde Kabri bulunan Osmanlı devletinin Sivas Son Müftüsü Türkiye Cumhuriyet Devleti’nin ilk müftüsü Abdurrauf Efendiyi unutmamak gerekli ve bir çok Sivaslı canla başla hizmet etmişlerdir.
Mustafa Kemal Paşa’nın Emrinde bir Sivaslı Hacı Derviş ‘’Şöyle anlatıyor Paşa beni çarşıya büyük bir hesap defteri almam için gönderdi ben de bir manifaturacıdan İstanbul’dan getirdiği bir hesap defterini satın alarak geldiğimde, bütün masrafları kuruşu kuruşuna bu deftere yazmamı emretti. Bunun üzerine ben de Paşam bu hengamede senden kim hesap sorabilir deyince. ’Çocuk, bir gün gelir, millet benden de başkasından da tek tek hesap sorar’ cevabını verdi.
Hacı Derviş bir başka anısında şunları dile getiriyor.
‘’Kongre zamanı bazı delegeler tarafından Mustafa Kemal bekar adam. Çoluğu yok, çocuğu yok; ya Padişah kazanırsa halimiz ne olur. O Köroğlu gibi dağlara çıkar, fısıltı halinde konuşuluyordu ben bu konuşmaları Paşa’ya söyledim. Hiçbir şey söylemedi.Ertesi gün arkadaşlarını toplayarak Türk-İslam tarihinden örnekler vererek manevi havayı tazeledi.’’ Bir Türk devleti battığı zaman, tarihte mutlaka ikinci bir Türk devleti kurulmuştur.’’ Sözünü o konuşmada kendisinden duydum diyor Hacı Derviş’’Milli Mücadelede Sivas 108 Gün’’
Sivas Kongresin yapılmasından öncesinde ve sonrasında emeği geçen herkesten ALLAH RAZI OLSUN.
CUMHURİYETİN TEMELİNİN ATILDIĞI ŞEHİRDEN.
SAYGILARIMLA
