Bilindiği üzere derneğimizin faaliyetlerinin bir bölümü de kahraman çocuklarımızın hukuki yardımdan faydalanmalarını amaçlamaktadır. Bugünkü yazımızda UCİM Ailesi olarak değerli okuyucularımızın sıklıkla karşılaştıkları fakat anlamlarını karıştırabildikleri bazı hukuki kavramları ele alacağız. Bunu yaparken, özellikle ceza hukuku alanında hukuki okuryazarlık ve farkındalık sağlaması açısından bazı terimlerden bahsedeceğiz.
Tahliye Nedir? Ne Değildir?
Özellikle haberlerde, “mahkeme sanığın tahliyesine karar verdi.” veya “ceza ertelendi.” şeklinde karşılaştığımız ifadeleri açmak gerekiyor. Konumuz özelinde, Ceza Muhakemesi Kanunu m.100/3-a-7 hükmüne göre çocukların cinsel istismarı iddiasıyla açılan davalarda sanığın suçu işlediğine dair somut delillere dayanan kuvvetli suç şüphesinin bulunması, tutuklama tedbiri için yeterli bir gerekçedir. Adı üzerinde bir “tedbir” olan tutuklama, bir cezalandırma biçimi olmadığı gibi, tutuklamanın sonlanması da suçsuzluğa işaret eden bir uygulama değildir. Mağdurun güçsüzlüğü ve konunun hassasiyeti dikkate alınarak mağduru koruma amacı taşıdığını söyleyebiliriz. Dolayısıyla sanığın dava devam ederken tahliye edilmiş olması sanığın suçsuz olduğu anlamına gelmemektedir.
Peki Bunlar Ne Oluyor? Beraat – Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması – Erteleme…
Uygulamada özellikle hukuk öğrenimi görmemiş insanlarca yukarıda sıraladığımız kavramlar sıklıkla karıştırılmakta ve eş anlamlı gibi algılanabilmektedir. Beraat, yapılan yargılamanın tamamlanması ile mahkeme tarafından sanığın suçsuz olduğunun tespit edilmesidir. Aynı şekilde, yapılan yargılama sonucunda koşullarının oluşması halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması veya erteleme kararları verilmesi nedeniyle sanığın hükümlü olarak cezaevine girmemiş olması da beraat ettiği ve suçu işlemediği anlamına gelmemektedir. Bu iki hukuki kurum da, cezanın belli bir sınırın altında kalması, sanığın suçsuzluk geçmişi gibi kriterler dikkate alınarak cezaevine girmeksizin ıslah olabileceği kanaatinin oluşması halinde hakim tarafından uygulanabilmektedir.
Tüm bu bahsettiklerimizin yanı sıra, bir insanın yargılanıyor olması, onun peşin hükümle suçlu olduğu sonucuna varmamızı sağlamamalıdır. Unutmayalım ki, hukuk devletinin temeli, adil ve doğru kararlar verilmesine bağlıdır.
“Çocuklar vatandır. Vatanına sahip çık.” diyerek koyulduğumuz bu yolda UCİM Ailesi olarak çocuklarımız ve geleceğimiz için çalışmaya ve mücadeleye devam edeceğiz.
UCİM Sivas Ailesi
Av. Çağatay Kemal Öztürk