İşte 1921 Anayasası'nın orjinal metni:
20 Ocak 1921 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (1921 Anayasası) 23 madde ve 1 ek madeden oluşan 3 dosya kağıdı tutan olağanüstü bir anayasadır.
Orjinalini paylaştığım Teşkikat-1 Esasiye Kanunu'nunda altını kirmızıyla çizdiğim 1.maddede aynen şöyle yazıyor:
(1)"Hakimiyet bilakaydüşart milletindir. (2) idare usulü halkın mukadderatını bizzat ve bilfiil idare etmesi esasına müstenittir."
İşte 1921 Anayasası'nın bu birinci maddesi Türkiye'de hem "fiilen" hem de "hukuken" cumhuriyeti kurmuştur.
O sırada savaş devam ettiği için ve henüz ortam oygun olmadığı için rejimin adının cumhuriyet olduğu açıkça ifade edilmese de 1921 Anayasası ile kurulan rejim hukuken ve fiilen cumhuriyettir. Kurtuluş Savaşı sonrası Atatürk'ün isteği ile, 29 Ekim 1923'te rejimin adı konularak cumhuriyet resmen de ilan edilmiştir.
20 Ocak 1921'de, fiilen ve hukuken cumhuriyeti kuran 1921 Anayasası'nın 100. yılı, gördüğüm kadarıyla kümseyi pek ilgilendirmiyor. Oysaki bu 3 sayfalık anayasanın yarattığı dönüşüm bu ülke için olağanüstü büvük ve önemli bir dönüsümdür.
