Uzun zamandır unuttuğumuz bir kelime olan "LİYAKAT" dan bahsetmek isterim.
Liyakat kelimesinin ne anlama geldiği ve TDK sözlük anlamı internette merak edilen konular arasında geliyor. Peki Liyakat kelimesi ne anlamda kullanılır? İşte
Son yıllarda ve özellikle son zamanlarda, bu kelimenin çok fazla kullanıldığını söylemek mümkündür. Ancak uygulanmayan bir kelime olarak karşımıza çıkıyor. Genel olarak 'Yönetimde liyakat esas alınmalıdır.' şeklinde sıkça duyulan bu kelimenin ne anlamdadır? Kelime Arapça dilinde 'lyk' kökünden gelmiş olan liyakat kelimesi layık olma manasına gelmektedir. Türkçe'de ise yaraşmak, yakışmak ya da uygun olmak denebilir.
Liyakat Ne Demek?
- Bir kişinin, kendine iş verilirken güven duyulmasını elde ettiren kalitesi, o işe yaraşması, değim.
- Yeterlilik.
- Layık olma, uygunluk, yaraşır olma, değim.
Liyakatli; liyakatli olan, liyakat ehli, iş bilir, değerli.
Liyakat göstermek; bir işte başarı göstermek anlamına gelir.
Liyakat sahibi; bir işin gerçekleştirilmesine elverişli, liyakatli, yetenekli.
Liyakat yerine son yıllarda "Sadakat" aldı ve bu sadakatli kişiler işi de bilmedikleri için sadece sadık olmayı tercih eder hale geldi. Kimse demiyor ki "Ben işe uygun değilim?" işe uygunluk için sadık olmak yeter hale geldi. Lakin; bu defada işler yolunda gitmez hale girdi.
Sadakat: İçten bağlılık, sağlam, güçlü dostluk.
Liyakat ve sadakatle kurduğumuz her cümlenin devamında mutlaka yer alan bir kelime ve kelimenin de yer aldığı her konuşmada muhtemelen bir haksızlığın, kırgınlığın ve kızgınlığın olmasına neden oluyor.
Sadakatin kökeni sıdk, yani doğruluk, gerçeklik, içtenlik. Dolayısı ile gerçeklik köprüsüyle objektifliğe komşu olabilir.
Liyakat: Layık, yani hak eden, uygun olan, yaraşan şey. Bu da hakkaniyet köprüsü ile objektifliğe merdiven dayamış olabilir.
Lakin biz sadakat ile liyakati tamamen birbirinin karşısında görürüz ve konu aşksa sadakati, konu ise liyakati baş tacı yapmalıyız ki işler daha iyi halde yapılır olsun.
İnsanlar sadakat düşüncesine yıllarca taptı ve tapmaya da devam ediyorlar. Fakat yıllarca önce yazılan bir roman, döneminin insanlarına yeniden sevmeyi öğretti ve onlara bu kavramı en derinden sorgulattı. Anna Karenina toplumsal bir saplantı haline gelen sadakati, Tolstoy’un sarsıcı kurgusu ile patlattı, ahlak anlayışımızı yeniden sorgulattı. Ve belki de en önemlisi bir kavramı iyi veya kötü diye tanımladığımızda, aslında bu iyiliğin ve kötülüğün belirleyicisinin zaman, durum ve insanlar olduğunu gösterdi.
Kelimelerin sözlük anlamları duru, doğru ve kurtarıcıdır. Sözlükler bize ferahlığın kapılarını aralar. Ancak o rahatlama içinde, kelimeleri iyi ve kötü diye tanımlamak da bize büyük hatalar yaptırabilir. Liyakatin içine sadakati sokabiliyor muyuz, hepsinden önemlisi çalışanlara bunun böyle olduğunu anlatabiliyor muyuz? Sadakati bir sınıfın, ekibin, zümrenin etrafına vereceği zararın kutsal ittifakı olmaktan çıkarıp, iyiye, doğruya ve ortak akla yönlendirebiliyor muyuz? Objektifliği liyakat ve sadakatle güçlendirip, yıkılmaz kale haline getirebiliyor muyuz?
Birileri bir zamanlar başarılı İnsan Kaynakları’nın tanımını sormuştu. Çalışanlarınız liyakat, sadakat ve objektif kelimelerini aynı cümle içinde; bir kırgınlığın, kızgınlığın, haksızlığın değil, birlikteliğin, başarının ve sevincin ifadesi olarak kullanabiliyorlarsa iş tamamdır.