Haber : MURAT SULAKÇI
Sivas’ta yerel tohumdan üretilen tescilli Koyulhisar domatesinin yetiştirildiği bölgede Güneş Enerjisi Santrali (GES) kurulmasına karşı mücadele başlatan köylüler, yetkililere; “Ülkenin güneş enerji sistemine ihtiyacı var. Yapılsın, ama ekilebilir araziye değil de hazineye ait boş bir sürü yer var oraya yapılsın. Biz yaşamadıktan sonra elektriği kim kullanacak” çağrısında bulundu.
Büyüklüğü, şekli, tadı, kokusu ve aromasıyla diğer domateslerden ayrılan ve Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan (TÜRKPATENT) coğrafi işaret tescil belgeli yerli, “Koyulhisar domatesinin” yetiştirildiği, Sivas’ın Koyulhisar ilçesine bağlı Şeyhler, Orta, Aşağıkale, Yukarıkale mahalleleri ve Yalnıztepe Köyü mevkinde özel bir şirket tarafından 50 milyon lira maliyetle GES kurulması çalışmaları başlatıldı.
“Koyulhisar HES yardımcı kaynak Güneş Enerji Santrali (GES) ilave yatırımı için Çevresel Etki Değerlendirme raporu hazırlandı. Rapora göre; inşaat süresi 6 ay olan projenin ekonomik ömrünün 49 yıl olduğu belirtiliyor.
Projenin yapılacağı alan, Tapu Kadastro Parsel Sorgu Uygulaması’nda “Tarla ve Bahçe” vasfında görünüyor.
GES yatırımın planlandığı köylerdeki tarla sahipleri ise güneş enerjisine ve yatırıma karşı olmadıklarını, ancak, geçimlerini sağlayan tarım arazileri yerine, hazineye ait boş ve tarıma uygun olmayan yerlere yapılmasını istedi.
“BAYIRA YAPSINLAR: GES’in yapılacağı arazide meyve ağaçları var. Burada arıcılık da yapılıyor. İlçemize yapılacak Güneş Enerji Santrali bizim ilçemizin sadece ekilebilir arazilerine göz dikmiş durumda. Arkada ekonomik değeri hiç olmayan bayırları maliyeti yüksek olduğu için projeye dahil etmemişler. Ardıç ağaçlarının olduğu yerleri kesmek istiyor.
BENİ KOVSUNLAR: Bu bölgede yaban keçileri ve kuş türleri yaşamaktadır onların evlerini yıkmış sayıyoruz. Aynı zamanda bu tarlayı benim elimden alırlarsa beni buradan kovsunlar. Benim burada daha ne işim var ki parasıyla burayı satın aldım ben. Burası nasıl ziraat arazisi değil. Bu GES projesini Koyulhisar’a yaptırmayacağız çünkü bizim başka tarım arazimiz yok, direneceğiz sonuna kadar. GES projesi tarım arazilerinin üzerine yapılıyor biz bunu biliyoruz. Ondan sonra biz bu buğdayı Rusya’dan, Ukrayna’dan alıyoruz. Hükümete sesleniyorum. Tarım arazilerinin üzerinden elinizi çekin.
YAPILSIN AMA EKİLEBİLİR ARAZİYE DEĞİL: Yaşadığımız bölge çok engebeli bir bölge. Dolayısıyla ekilebilir arazilerimiz çok kıt. Kıt olduğu için çocuklarımızı burada tutamadık gurbete kaçtılar. Burada kalanlar da sebze ve meyve yetiştirip karınlarını doyurmaya çalışıyorlar. Güneş enerji sistemine bu ülkenin ihtiyacı var. Yapılmalıdır, yapılsın ama ekilebilir araziye değil de hazineye ait boş bir sürü yer var oraya yapılsın. Ekilebilir, sulanabilir arazilere kurak diye gelmişler güneş enerji sistemi yapıyorlar. Arazilerimizin yüzde 90’ı sulanıyor bizim boş değil. Bundan devletimiz vazgeçsin. İnsan yaşamı mı önemli yoksa elektrik mi önemli. Ben yaşamadıktan sonra elektriği kim kullanacak."
Koyulhisar Camikebir Mahallesi Muhtarı Bora Karakullukçu ise şunları söyledi:
“Güneş enerji santralinin buraya yapılmamasını istiyoruz. Nedeni de bu insanların geçim kaynağı olan ilçemizin tescilli Koyulhisar domatesi var. Koyulhisar belediye başkanı, kaymakamı, vatandaşı doktoruna bir kurumuna giderken Koyulhisar domatesini eline almadan gitmez. Bu yetkili amirler, bundan fedakarlık ediyorlarsa bu GES’i gelsin buraya yapsınlar. Buradan yetkililere duyuruyoruz. İl Tarım Müdürlüğü ‘ekin’ diye fidan veriyor. Tohum veriyor. E nereye ekeceğiz.”
“BİR AVUÇ TOPRAĞIMIZ DA ELİMİZDEN GİDİYOR”
Aşağıkale köyünden Murat Coşkun ise emekli olduktan sonra İstanbul’dan köyüne döndüğünü belirterek, “Şu anda tarımla uğraşıyorum. Burada vatandaşın arazileri kısıtlı birer ikişer dönüm arazileri var. Buna da GES yapıldığı zaman buraların bir anlamı kalmıyor. Bir avuç toprağımızda elimizden gidiyor” dedi.
KADINLAR DA KARŞI
Koyulhisarlı kadınlar da yapılacak GES projesini istemediklerini söyledi. Geçim kaynaklarının domates olduğunu belirten çiftçi kadınlar, “Geçim kaynağımız domatestir onu da elimizden alırlarsa bizim geçim kaynağımız yok” dedi.
Bir kadın da çiftçilik yapmak için İstanbul’dan geldiğini belirterek, “HES yapana kadar iş yeri açsınlar da buraya herkes çalışsın.
Hürol Demirtaş adlı köylü de, “Burası tamamen ardıç ağaçlarıyla doludur ayrıca keklik popülasyonu vardır. Dağ keçisi vardır. Buraya yapılan GES projesi hem ardıç ağaçlarımız hem doğamızı bitirecek” diye konuştu.
Köylülerden Ömer Yaylı ise “Ben çiftçilikle uğraşıyorum. 1500 tane fidanım var. 300 dönümlük toprağım var. Ekemiyoruz” dedi.
ZİRAAT ODASI BAŞKANI: “DOMATES DE ARICILIK DA BİTER”
Koyulhisar Ziraat Odası Başkanı Vedat Canan ise GES projesine karşı çıkma nedenlerini şöyle anlattı:
“İlçemizde AYDEM (Elektrik A.Ş.) tarafından yapılan GES projesi ilçemiz arıcılığına zarar vereceği kanaatindeyiz. İlçemizde 15 bin ve üzerinde arı kovanı olup yıllık 500 ton bal üretimimiz vardır. GES’in buraya yapılması durumunda arıcılığa büyük zarar verecek. 150-200 bin hektarlık bir alan. Burası tamamen sulanabilir bir arazi. Buraya 1989 yılında Devlet Su İşleri tarafından kanallarla bu araziler tamamen sulanabilir arazi haline getirilmiştir. AYDEM burada çalışma başlatıyor. Arazileri pasivize etmek için ‘susuz, kıraç arazi’ olarak nitelendiriyor. Oysa bizim arazimiz 1989 yılından beri sulanıyor. Burada çiftçilerimiz her türlü hububat yem bitkileri ve Koyulhisar’ın tescilli domatesini bu arazide yetiştiriyor. Birinci sınıf tarım arazisi üzerinde GES projesini istemiyoruz.”
