FİKRE Mİ, İNSANA MI SAYGI ?

Bir arkadaşımın, Pr.Dr. İoanna KUÇUKADİ ( 1936 - ...)'ye ait kısa video paylaşımı, doğru bildiğimiz yanlışlara bir yenisi mi ekleniyor, düşüncesini çağrıştırdı.

Öğrencilik yıllarımızdan günümüze pek çok fikir tartışmaları içinde çoğu insan gibi bazen kabullenip, bazen tartışmalarımızın dozunu yükselttiğimiz ama sonunu genellikle  şöyle bağladığımız durumlar oluyordu. Arkadaşlar, fikirlerimiz çelişmekte, bunu ileri götürüp çarpışmayla sonuç alamayacağız. Fikirlere saygıda birleşelim, diyerek sözde uzlaşma girişimleriyle içten içe düşüncelerini beğenmediğimiz kişi ve kişilere karşı bir hırs, öfke ... birikiminde bulunuyorduk. Yıllar bunu nispeten törpüledi ancak izlerini silmek bir anda mümkün olmadı.

İzlediğim kısa videoda hoca, "Bütün fikirlere saygı! Hayır efendim. Fikirler saygı konusu değildir. İnsanlar saygı konusudur. Fikirler değerlendirme konusudur. Bir de fikirle bilgiyi karıştırıyoruz. Bilgi ile inancı karıştırıyoruz. Bilgi demokratik kararla doğru olmaz ki! Büyük aşkımızdır demokrasi ama nerede söz konusu demokrasi? Çünkü dünyanın yuvarlak olup olmadığı demokratik bir kararla olmaz, yani, bu çok açık insan haklarını koruyalım, demokratik karar konusu mu olacak? ifadesini kullanıyor.
Kendi fikirlerimizi bilimsel gerçekmiş gibi düşünüp aksinin olamayacağı algısına kapıldığımız anlar olmuştur. Zaman içerisinde yanlış düşündüğümüzü görüp doğru düşünmeye geçtiğimiz bir gerçektir. Aksi insanın doğasına aykırıdır. Değişmeyen tek şey değişimdir, sözünün boşuna söylendiğini düşünmüyorum.  Dolayısıyla, fikirler zaman ve zemine göre değişime uğrayabiliyor ancak belirli deneysel işlemlerden geçip bir sonuca ulaşan değerlendirmeler artık fikir olmaktan çıkıyor, bilimin yaprakları arasında yerini alıyor.  Buradan şu kanaati çıkarmalıyım. Bakınız, fikirden bilgiye ulaşılabiliyor, dolayısıyla bilime giden yol fikirden geçiyor, her fikre saygı duyalım. Olmaz. Fikir, bilime dönüştüğünde artık bir gerçeği ifade ettiğinden bilimin bir unsuru olarak tabiri caizse saygıyı otamatikman hak ediyor.

Fikirle bilgiyi, bilgiyle inancı karıştırmamayı şu iki örnekle açıklamak uygundur diye düşünüyorum. 
1.Fikrinizi doğru bulamadığım ve beğenmediğimi açık olarak belirtirken şu nedenle düşüncenize değil, bunu düşünüp anlayışınıza göre emek verip dile getirdiğiniz için size saygı duyorum.
2.İnancınızı kesinlikle kabul etmiyorum ama bir insan olarak inancınıza değil size saygı duyuyorum. Çünkü inanç bir tercihtir ve herkes kabul etmek zorunda değildir.  Bilim evrensel olup herkes için geçerlidir.

Ünlü düşünür
Aristo'ya atfedilen " Sevdiklerinizle siyaset yapmayınız. Zira, siyaset dostlukları zedeler, siyasetçiler yollarına devam ederken siz dostlarınızı yitirdiklerinizle kalırsınız." sözü, düşünceler ortaya konulurken herkesin, karşıdaki fikre baskınlığını sağlamada sözlerden kaynaklanan kırıcılık, tamiri mümkün olmayan sorunlar yaratmakta, onarımı uzun yıllar almakta, hatta, mümkün olmamaktadır.

Fikirlerimizi savunurken her türlü argümanı kullanabiliriz ama karşımızdakinin kişilik haklarına, insanî yönüne zarar vermeden saygı ve sevgimizi yok ettirecek söz ve davranışlardan kaçınırsak fikirlerine olmasa da kendisine saygımızı hissettirmiş olmaz mıyız?