Günümüzde bazı kesimlerin Osmanlıyla çokça övündükleri dönemde (Bir gecede cahil kaldık) diyenlere, bırakın eğitimi toplumda okuma yazma açısından bir bakmak lazım. 1927'de Türkiye'de okuma yazma oranı erkeklerde %7, kadınlarda ise %04’tü (bu okuma yazma bilenlerin çoğu ya gayrimüslim veya sadece adını yazabilenler ile sınırlı). 1929'da kurulan Millet Mektepleri ve 1932'de kurulan Halkevleri sayesinde Türkiye'de okuma yazma oranı 1935 nüfus sayımına göre, erkeklerde %23’e kadınlarda ise %8’e çıkmıştır.
İşte Atatürk ve Cumhuriyet mucizesi budur…
Atatürk’ün İdeal Cumhuriyet köyleri Projesi’nin bir yansıması da Köy Enstitüleri'dir. Henüz tarım, din, kul ve feodal bir toplum olan halkın, köyün ve köylünün kalkınmasını, temel ihtiyaçlarını sağlayacak çağdaş bir eğitimle mümkün olacağını düşünen Atatürk, Köy Eğitmenleri (Öğretmenleri) Projesi’ni hayata geçirmişti. Bu proje köyün içeriden dönüşümünü sağlamaya ve köyün eğitimine yönelik ilk köklü girişimdir. 1936’da uygulamaya konulan Köy Eğitmenleri projesi 1940’lardaki Köy Enstitüleri Projesi’nin ön hazırlığı olmuştur.
Köy Enstitüleri hiçbir batı eğitim sisteminin taklidi olmadığı gibi, şu ya da bu bakanında keyfine dayalı bir buluş da değildir. Köy Enstitüleri Türkiye'nin doğal ve zorunlu olarak vardığı uzun aramalar ve deneyler sonunda kolektif çalışmalar neticesinde ortaya çıktığı, hiçbir yapaylık ve siyasal çıkar bulunmadığı ortadadır. Amaç Köyün halkın bilinçlenmesi ve çağı yakalamasıdır.
Her zaman olduğu gibi halkın bilinçlenmesini istemeyen toprak ağaları ve dinciler ( Dindarlar değil) bu çalışmalara karşı çıkmışlardır. 17 Nisan 1940 tarihinde 3803 sayılı “Köy Enstitüleri yasası” mecliste tek oturumda 278 oyla ve oy birliği ile kabul edilmiştir. O olmaya katılmayan milletvekillerinden üçü sonraki yıllarda Köy Enstitülerinin kapatılmasına neden olacak Demokrat Parti kurucularından Adnan Menderes, Celal Bayar ve Fuat Köprülü’dür.
Enstitüye alınacak öğrenciler 5 yıllık köy okullarını bitirenler arasından seçilmiş ve 5 yıl okumuştur. Bu öğretimin yarısı, kültür yarasıda teknik tarımdır. Derslerin tamamı uygulamalıdır. Köy Enstitülerinde yetişen öğretmenlerin köylere dağılmasıyla Anadolu’da okul ve öğrenci sayılarında büyük artışlar olmuştur.
Köy Enstitülerinde başlıca eğitim dalları ise;
• Güzel Sanatlar,
• Yapıcılık,
• Maden İşleri,
• Hayvan Bakımı,
• Kümes Hayvancılığı,
• Tarla ve Bahçe Ziraatı
• Zirai İşletme Ekonomisi,
• Köy ve El Sanatları,
Köy Enstitüleri Öğrencilerin bireysel yetenekleri ortaya çıkarıp geliştirerek öğrencilere çağdaş dünyanın imkanlarından yararlanmayı öğreterek özgüven aşılayarak bir eğitim ve öğretim programı uygulamıştır. Bu gün 21. Yüzyılda bile bu eğitim sisteminin ne kadar gerisinde olduğumuz aşikârdır. Bir toplumu bitirmek istersen ilk olarak eğitim sistemini bitirmekle başlar.
Devam Edecek…
01 Ocak 2024
