“SİVAS KONGRESİ ve MİLLİ MÜCADELE”

Sivas’ta bir Milletin Kurtuluşunu hazırlayan Kararlar verildi. (Mustafa Kemal Atatürk. 13.Kasım 1937 Sivas)

Milli Mücadele'nin en önemli kilometre taşlarından Sivas Kongresi'nin 103. yıl dönümü, başta Sivas olmak üzere yurt genelinde düzenlenen çeşitli etkinliklerle kutlanıyor.

 Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları tarafından 4 Eylül 1919'da gerçekleştirilen Sivas Kongresi'nde alınan kararlar, Cumhuriyetimizin temellerini atmıştı.

'Manda ve Himaye' fikrinin reddedilerek milli bağımsızlık düşüncesinin benimsendiği, ulusal kurtuluş mücadelesine ışık tutacak kararların alındığı Sivas Kongresi'nin 103. yıl dönümü coşkuyla kutlanıyor.

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün ''Burada bir milletin kurtuluşunu hazırlayan kararlar verildi'' sözüyle önemini vurguladığı Sivas, kurtuluş mücadelesinin mihenk taşı Sivas Kongresi'nin 103. yıl dönümünde coşkulu günlere şahitlik ediyor.

Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları tarafından 4 Eylül 1919'da gerçekleştirilen Sivas Kongresi'ne ev sahipliği yapan, "manda ve himaye" fikrinin reddedilerek ulusal bağımsızlık düşüncesinin benimsendiği, ulusal kurtuluş mücadelesine ışık tutacak kararların alındığı, 108 gün milli mücadelenin merkezi olan Sivas'ta, tarihi kongrenin 103. yıl dönümü coşkusu yaşanıyor.

TARİHİ KONGRE ÖNCESİ NELER YAŞANDI.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919'da Samsun'da başlattığı ulusal kurtuluş mücadelesini Amasya'dan sonra, 27 Haziran 1919'da ''güvenilir kent'' olarak gördüğü Sivas'a gelerek sürdürdü. Sivas'ta yapılan toplantıda ülkenin durumu görüşülerek, en kısa zamanda kentte milli bir kongre yapılmasına karar verildi.

Erzurum Kongresi'ne katılmak üzere Amasya'dan ayrılan Mustafa Kemal Paşa, 27 Haziran 1919 günü Sivas'a geldi ve Sivas halkı tarafından coşkuyla karşılandı.

Sivas Kongresi ile ilgili gerekli talimatları veren Mustafa Kemal Atatürk, 28 Haziran'da Erzurum Kongresi'ni toplamak için bu kente gitti.

Mustafa Kemal Paşa, 2 Eylül 1919'da yeniden geldiği Sivas'ta 18 Aralık 1919'a kadar kaldı. Mustafa Kemal Paşa ve beraberindeki heyet tarafından 4 Eylül 1919 Perşembe günü saat 14.00'te bugünkü Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi binasında, Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı Sivas Kongresi yapıldı.

MANDA VE HİMAYE FİKRİ KESİN BİR DİLLE REDDEDİLDİ.

Kayıtlara göre resmi çalışmaları 7 gün süren kongrede, Mustafa Kemal Atatürk başkanlığında ulusun kurtuluşu için çeşitli gündem maddeleri görüşüldü. 8-9 Eylül 1919 tarihlerinde "manda" tartışmalarının yaşandığı kongre, 11 Eylül 1919'da sonuç bildirgesinin yayımlanmasıyla kapandı.

Mustafa Kemal Paşa ve Heyet-i Temsiliye, 12 Eylül 1919'da halkın da katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda, ulusun kurtuluşu için çeşitli kararların yer aldığı kongre beyannamesini yayımladı.

Tıbbiyeli Hikmet'ten Büyük Önder'i duygulandıran sözler

''Manda ve himaye kabul olunamaz'' gibi ulusun kurtuluşu için çok önemli kararların alındığı kongrede, ilginç bir olay da yaşandı. Yurdun çeşitli yörelerinden delegelerin katılımıyla 4 Eylül 1919 tarihinde düzenlenen ve "manda' konusunun da tartışıldığı kongrede, öğrenci arkadaşlarının temsilcisi olarak, aralarında topladıkları parayla kente gelen Hikmet ismindeki askeri tıbbiye öğrencisi de bulunuyordu.

Heyecanlı manda tartışmalarının yaşandığı 8 Eylül akşamı, Mustafa Kemal Paşa'nın odasında yapılan toplantıda, askeri tıp öğrencisi Hikmet, şunları dile getirdi:

"Paşam, delegesi bulunduğum tıbbiyeliler, beni buraya istiklal davamızı başarmak yolundaki mesaiye katılmak üzere gönderdiler. Mandayı kabul edemem. Eğer kabul edecek olanlar varsa bunlar her kim olursa olsun, şiddetle ret ve takbih ederiz.

CUMHURİYET'İN İLANINA GİDEN SÜRECİ BAŞLATTI.

Atatürk başkanlığında 4-11 Eylül 1919 tarihlerinde gerçekleştirilen Sivas Kongresi ile Mustafa Kemal Paşa'nın gençlik yıllarından beri düşündüğü ve seslendirdiği, Samsun'a çıktığı andan itibaren resmi yazışmalarında en önemli mesele olarak yer verdiği "milli egemenlik" ve "milli irade" kavramları devlet hayatına yansıtılmaya başladı.

Halkın bütününü kapsayan ilk örgütsel faaliyet Sivas'ta gerçekleştirildi ve Sivas Kongresi, şekli ve içeriği itibarıyla adeta milli bir meclis işlevi gördü.

Kongrede yeni seçilen üyelerin katılımıyla yurdun tamamını kapsayan Heyeti Temsiliye, ülkenin kaderinde birinci derecede söz sahibi bir kurul halini aldı, ulusal hareketin meşru organları biçimlendirilmiş oldu.

Yedi günlük çalışmayla Sivas Kongresi, devletin önündeki engelleri ortadan kaldırarak halkı bir bütün halinde, çizdiği program doğrultusunda harekete geçirmeyi sağladı. Bu hareket, 9 Eylül 1922'de büyük bir zafere kapı açıp 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet'in ilanıyla taçlandı.

Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere;

Hoşça kalın.

Cemalettin DOĞAN